Silindir Konfigürasyonlarına Göre Motorlar 2. Bölüm: Sıralı Motor

Sıralı motor, otomotiv endüstrisinde en yaygın kullanılan motorlardan biridir. Adını silindirlerin yan yana veya biri diğerinin arkasına gelecek şekilde olan, yani sıralı olarak dizayn edilen tasarımından alır.  Dünya genelinde Inline, Straight, I ve L olarak sembolize edilirler fakat Alman araçlarında zaman zaman " Reihenmotor " kelimesi de kullanılır. Örneğin 4 silindirli sıralı tip motor dünya genelinde "Straight four", "Inline 4", "I4" veya "L4" olarak sembolize edilebilir.

Sıralı tip motorlar içten yanmalı motorun icadından günümüze kadar olan süreçte 2 silindirden 14 silindire kadar geniş bir yelpazede üretilmiş fakat birçoğu hem mühendislik hem kullanım gerekliliklerini sağlamada başarısız olduğu için popülerliklerini yitirmişlerdir. Bugün en yaygın olarak kullanılan sıralı motor 4 silindirli olandır. Küçük, hafif ve ekonomik kullanım amacı taşıyan araçlarda ise 3 silindirli sıradan motorlar eskiye kıyasla daha çok kullanılmaktadır. Silindir sayısı 6 veya 8 olan sıralı tip motorlar da sıralı olarak üretilebilir fakat günümüzde bu tip motorların V tip başta olmak üzere daha farklı formlarda üretilmesi hem motora gerekenleri verebilmek hem de motordan isteneni alabilmek açısından daha uygun görülmektedir.

4 silindirli motor sıralı tip motorların en yaygın olanıdır. Bu kadar popüler olmasının sebepleri hafif, az hareketli parçaya sahip, bakımı kolay ve kompakt olmasıdır. Bu motorda ağırlık merkezi yukarıya daha yakındır. En büyük dezavantajı ise ikincil kuvvetlerin motorda istenmeyen sarsıntı ve titreşimlere neden olmasıdır. 2.5-3.0 litre hacimden daha büyük veya 0.9 litreden daha küçük hacimlerde l4 motorlar yaygın değildir. I6 yani sıralı silindire sahip motorlar ikincil kuvvetlerin dengelenmesi açısından daha başarılıdır, tatmin edici performans değerleri sunarlar. Toyota Supra (2JZ kodlu motor) Nissan Skyline GTR (RB26DETT) yüksek performansa yatkın inline-6 tipi motorların en bilinen örneklerindendir. En büyük dezavantajı fazla yer kaplamalarıdır.

Bazı sıralı motorlarda silindirler tamamen dik değildir, dikeyle belirli bir açı yaparlar. Bu tip motorlar "slant" veya "slanted" olarak adlandırılır. Bu genelde Amerikan araçlarının motorlarında ( Chrysler, Hemi vs.) görülür. Ülkemizde yatık motor olarak bilinen, Fiat'ın Tempra ve Tipo model araçlarında kullandığı motor çeşidinin de bazı yabancı araba sitelerinde " slant " olduğu iddia edilmektedir.